Rus subayının cesedinin bulunduğu alanda ilk inceleme

Ardahan’da inşaat alanındaki kazı sırasında, işgalci Rus subaya ait olduğu değerlendirilen cesedin bulunduğu alanda ekipler ilk resmi incelemeyi yaptı.

Kars Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürü Kaptan Zeynel Abidin Yaşlı ve beraberindeki teknik heyet, alanda ilk incelemeyi yaptı.

İnceleme sırasında üç kişilik uzman ekip, alanda ve özellikle cesedin bulunduğu yerde inceme yaptı, fotoğraf çekip not aldı. Alana basın mensuplarının girmesine izin verilmedi.

24 Mayıs’ta bu olay ile ilgili uzman ekiplerce kurul toplanacağını belirten Yaşlı, öncesinde basına bilgi vermeyi doğru bulmadıklarını ifade etti.

Ardahan’da inşaat alanında yapılan kazı sırasında bulunan özel oda şeklinde düzenlenmiş mezarda, Rus işgali döneminde hayatını kaybettiği düşünülen ve üniformasıyla gömülen subayın büyük bölümü çürümemiş cesedi bulunmuştu.

İnşaat alanında polis nöbette

Öte yandan alanda başka subay ve askerlere ait iskelet parçaları ile askeri botlar bulunması nedeniyle durdurulan inşaat önünde bir aksaklığın yaşanmaması için emniyet mensuplarının aldığı güvenlik önlemi ise sürüyor.

Cesedin kimliğinin belirlenmesi amacıyla Kars Müze Müdürlüğünde başlatılan çalışmalar da devam ediyor.

Ardahan’da 1905-1913 yıllarında görev yapan ve Rus tarihinde “Kafkasya’nın fatihi” olarak anılan Tümgeneral Vasiliy Geyman’a ait olabileceği değerlendirilen ceset, Kars Müzesi’nde muhafaza ediliyor.

Asırlık cesedin çürümemesinde “ateş tuğla” etkisi

Ardahan’da inşaat alanındaki kazıda bulunan ve Rusya tarihinde “Kafkasya’nın fatihi” olarak tanınan Rus Tümgeneral Vasiliy Geyman olabileceğini belirtilen Rus subayın, vücudu ile kıyafetlerinin büyük bölümünün çürümemiş olmasında hava ile temasının kesilmesinin yanı sıra mezarının ateş tuğladan yapılmasının da etkisi olduğu belirtildi.Karagöl Mahallesi’nde inşaat alanındaki kazıda bulunan, vücudu ile kıyafetlerinin büyük bölümünün çürümediği anlaşılan ve 1877-1878 Rus işgali dönemi sonrası hayatını kaybettiği düşünülen işgalci Rus subayın kimliğinin belirlenmesi amacıyla başlatılan çalışmalar sürüyor.Kars Müzesine götürülerek muhafaza altına alınan cesedin Rus tarihinde “Kafkasya’nın fatihi” olarak tanınan Rus Tümgeneral Vasiliy Geyman’a ait olabileceği ancak bunun kimlik tespit çalışmalarının sonucunda netleşeceği belirtildi.Ardahan Üniversitesi (ARÜ) İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Levent Küçük, AA muhabirine yaptığı açıklamada, mezarın ortaya çıkmasının ardından yurt içi ve yurt dışından akademisyenlerle görüştüğünü belirtti.Rusya Bilimler Akademisinden Türkolog Dmitriy Vasilyev’in kendisine bir mail attığını ve haberlerde gördüğü kişinin Rus ordusunun Kafkas harekatında görevli komutanı Vasiliy Gayman olduğu ve onun Rus arşivindeki hayatını anlatan bilgileri kendileriyle paylaştığını anlatan Küçük, “Ruslar, Nisan 1877’deki Kafkas harekatında Ardahan’a girmişler. Bir yıl sonra 13 Nisan 1878’de burada mezarı olduğu değerlendirilen Vasiliy Gayman’ın burada öldüğü ve hatta kişinin ölme sebebine ise Sarıkamış’ta veya Kars’ta Rus ordusunda meydana gelen tifüs veya veba salgınının neden olduğu bilgisi de paylaşılmış.” diye konuştu.Küçük, mezar ve içinden çıkan subay cesedi üzerinde yaptıkları incelemeler ile araştırmaları sonucu farklı bilgiler elde ettiklerini anlattı.”Rus subayın kimliği DNA testleriyle belirlenecek”Araştırmalar sonucu mezarın tipik Ortodoks inanca göre inşa edilmiş ancak daha çok Rumların tercih ettiği bir mezar tipi olduğunu gördüklerini aktaran Küçük, sözlerini şöyle sürdürdü:”Rumlar mezarları odacık şeklinde yapıyorlar. Bunu aile mezarlığı olarak adlandırabiliyoruz. Bulunan tabutun üzerindeki haç işaretinde de haçın Ortodoks haçı olduğu, üzerindeki haçın yatay bir çizgisinin de cehennemden cennete geçişi simgelediği sanat tarihçileri tarafından paylaşılıyor. Kişi dönemin Rus Ordusunda görevli Rum asıllı bir general olabilir. Ortodoks inanca göre defnedilmiş ve Ortodoks haçı kullanılmış mezarında. Bu durum cesedi bulunan Rus subayın Vasiliy Gayman olma ihtimalini güçlendiriyor. Bu kişi eğer general rütbesine sahipse, üst düzey bir generalse, Kars’ta öldüğünü bildiğimiz Gayman olma ihtimali daha yüksek ama yine de bununla ilgili bilimsel bilgiler DNA testleriyle ortaya çıkacaktır.”Ateş tuğla çürümeyi engellediKüçük, cesedin büyük bir kısmı ile elbiselerinin çürümemesine de değinerek, “Cesedin bozulmamış, üzerinde saç ve sakalın muhafaza edilmiş olması hem mezarın yapılış tarzı hem de havayla temas etmemiş omasıyla alakalı. Bu, 130-140 yıl önceki bir savaş. Ateş tuğladan örülmüş kubbe tarzında örülmüş bir mezar örneği.” diye konuştu.Tabutun mezardan çıkarılmasında görevli Kars Müzesi personelinden bazı bilgiler elde ettiğini belirten Küçük, şu değerlendirmede bulundu:”Tabutu mezardan alan arkadaşlar, sağlamlığı konusunda herhangi bir tereddüt yaşamadıklarını ancak yarım saat sonra tahtanın havayla teması sonrası simsiyah olup küllendiğini görmüşler. Bu, hava ile temassızlığın cesedin korunmasını uzun süre sağladığını söyleyebileceğimiz bir unsur. Tabii ona ilaçlama yapılma ihtimalini de söyleyebiliriz ama cesedin tabutun içindeki durumuna bakılırsa sanki öyle bir işleme tabi tutulmamış. Ortodokslar aile mezarlıklarını genellikle böyle inşa ediyorlarmış. Cesedin hava alması ateş tuğlalarla engellenmiş. Bu da tabuttaki cesedin uzun süre korunmasını sağlamış.”Ardahan’da bulunan cesette 2 isim üzerinde duruluyorArdahan’da bulunan Rus subayının torunu konuştuGeneralintabutumüzede

Ardahan’daki kazıda Rus subaya ait mezar çıktı

Ardahan’da inşaat alanında yapılan kazı sırasında tespit edilen oda şeklinde düzenlenmiş mezarda, 1877-78 Rus işgali döneminde hayatını kaybettiği düşünülen ve üniforması ile gömülen Rus subayın büyük bölümü çürümeyen cesedi bulundu.Kentin Karagöl Mahallesi’nde yer alan bir inşaat alanında vatandaşlarca yapılan kazıda, toprak altında tek bir oda şeklinde düzenlenmiş bir mezara ulaşıldı.Mezarı fark eden vatandaşlar, durumu polise bildirdi. Olay yerine gelen İl Emniyet Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü ekipleri de çevrede önlem aldı.Polis ekiplerinin olayı bildirmesi üzerine kazı alanına mezarın incelenmesi için Kars Müze Müdürlüğünden arkeologlar ile Ardahan Kültür Turizm Müdürlüğünden görevliler çağrıldı.Mezar Rus yüzbaşıya aitKars Müze Müdürü Necmettin Alp, “Mezar, Rusların 1878 yılında Ardahan’ı işgali sonrasına, Rus bir yüzbaşıya ait” dedi.Ardahan İl Kültür ve Turizm Müdürlüğüne götürülen tabuttaki incelemenin, Ardahan Cumhuriyet Başsavcısı’nın koordinesinde arkeologlar ve polislerce sürdürüldüğünü anlatan Alp, inceleme sonrası Rus askerin naaşının Kars Müzesi’ne getirilebileceğini bildirdi.Kars Müzesi’nde görevli arkeolog Ünver Solaklıoğlu da gazetecilere yaptığı açıklamada, mezar çevresinde çalışma başlattıklarını dile getirerek, “Karagöl Mahallesi’nde dün akşam saatlerindeki inşaat kazısında tabut bulunduğu söylendi. Emniyet yetkililerinin de bize bildirmesiyle olay yerine geldik ve gerekli incelemeler yapıldı” diye konuştu.

KAYNAK : Yenişafak